Trong thị trường kinh doanh bán lẻ, thị trường cạnh tranh hoàn hảo là một thuật ngữ rất quen thuộc và đây được coi là một trong những thị trường tiềm năng mà mọi doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ đều hướng tới. Những lợi thế và bất lợi của một thị trường cạnh tranh hoàn hảo là gì? Cùng MECI Sài Gòn tìm ra trong bài viết dưới đây.
Mục lục
- Thế nào là thị trường cạnh tranh hoàn hảo?
- Thị trường cạnh tranh hoàn hảo có tác động thế nào đối với nền kinh tế thị trường?
- Đặc trưng của thị trường cạnh tranh hoàn hảo
- Một doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo là doanh nghiệp chấp nhận giá
- Những người tham gia thị trường cạnh tranh hoàn hảo sẽ tự xác định những lợi ích có thể thu được.
- Tất cả các công ty sản xuất hàng hóa thì sản phẩm được tiêu chuẩn hóa
- Một thị trường cạnh tranh hoàn hảo không có giới hạn gia nhập hay rút lui
- Ưu và nhược điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo
- Kết
Thế nào là thị trường cạnh tranh hoàn hảo?
Cạnh tranh hoàn hảo là gì?
Trong một mô hình kinh tế cạnh tranh hoàn hảo được mô tả là nền kinh tế thị trường lý tưởng. Tính hoàn hảo được thể hiện dưới dạng tính toán và mang lại lợi ích cho toàn bộ nền kinh tế.
Ngoài tác động của những người tham gia khác trên thị trường, cạnh tranh giúp nhà sản xuất dồn sức lực hơn vào việc cải thiện quy trình sản xuất của mình. Quá trình này nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, bên cạnh việc đưa ra mức giá cạnh tranh và nhu cầu của người tiêu dùng.
Mô hình này không có chủ thể là nhà sản xuất hay người mua nào có khả năng đưa ra kiểm soát thị trường và tác động đến giá cả. Sự cạnh tranh hoàn hảo, tạo ra việc cung cấp sản phẩm tới thị trường luôn đạt hiệu quả, các nhu cầu khác cũng được đáp ứng. Cung và cầu tiếp tục tác động nhau cùng đi lên, hướng tới mục tiêu hiệu quả và bền vững cho nền kinh tế.
Khái niệm thị trường cạnh tranh hoàn hảo
Thị trường cạnh tranh hoàn hảo là thị trường nổi bật với các nhu cầu mua bán đa dạng. Trong số đó có nhiều người mua và nhiều người bán có các mặt hàng mà thuộc tính tương tự nhau. Nhu cầu của người mua có thể được đáp ứng bởi đa dạng người bán. Cả người mua và người bán đều không thể tác động đến giá thị trường và sự có mặt của họ sẽ chỉ làm thị trường sôi động hơn.
Do hầu hết các giao dịch vẫn đang diễn ra trên thị trường nên giá vẫn ổn định với cân đối cung cầu như hiện nay. Không bên nào có thể ảnh hưởng đến giá cả. Vì lợi ích của người mua là rất lớn nên họ có thể chọn bất kỳ một doanh nghiệp nào có thể đáp ứng được nhu cầu của họ trên thị trường. Nó cung cấp nhiều nguồn sản phẩm và dịch vụ phong phú về các loại khác nhau. Những thay đổi trên thị trường xảy ra đồng thời, do đó bản chất của hàng hoá trên thị trường cạnh tranh hoàn hảo khi được giao dịch, không chủ thể sản xuất nào có nhiều lợi thế cạnh tranh hơn.
Thị trường cạnh tranh hoàn hảo đảm bảo cung cấp các tác động và hệ quả mong muốn. Nền kinh tế khi hướng tới phát triển bền vững thì phải có những đặc điểm trong mô hình cạnh tranh hoàn hảo.
>> Thị trường ngách là điểm tiếp cận thị trường tốt nhất cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Ví dụ về thị trường cạnh tranh hoàn hảo
Ví dụ tại chợ có những người bán rau, thịt, trái cây, hàng tạp hoá,… Mỗi người bán bán nhiều mặt hàng và có nhiều người bán cùng một mặt hàng.
Nếu thị trường rau cải ở đây là thị trường cạnh tranh hoàn hảo:
- Có nhiều người bán rau và cũng có nhiều người mua rau
- Rau giống nhau: không có sự khác biệt giữa rau ở hàng này và rau ở hàng kia
- Thông tin hoàn hảo: người bán biết giá bán của nhau, họ cũng biết đặc điểm của những người thường mua hàng trên thị trường, thậm chí còn thiết lập mối quan hệ quen biết với họ. Người mua cũng biết mình mua được bao nhiêu, hàng xóm mua rau bao nhiêu cũng biết. Họ cũng có thể xem xét rau để kiểm chứng độ tươi.
- Việc gia nhập thị trường bán rau cải ở chợ cũng rất đơn giản, người bán mua hàng ở chợ đầu mối với vốn dưới 1 triệu đồng, đến cuối ngày người bán thu hồi hết vốn và có lãi. Ngày hôm sau, người bán có thể ngừng bán rau và chuyển sang bán mặt hàng khác nếu mặt hàng này thua lỗ có thể tùy ý quay lại bán rau.
- Tuy nhiên, ngoài rau cải (quầy rau nào cũng có), mỗi người bán hàng còn có một số nông sản độc đáo như hoa chuối, lá lốt, măng tây,.. những mặt hàng này được bán độc quyền.
Ví dụ 2 siêu thị của Việt Nam, Big C và CoopMart, cạnh tranh để kinh doanh – đặc biệt là khi bán và trưng bày cùng một nhóm sản phẩm từ cùng một công ty. Sản phẩm của hai siêu thị chênh lệch không nhiều, giá cả cũng gần như tương đương nhau.
Thị trường cạnh tranh hoàn hảo có tác động thế nào đối với nền kinh tế thị trường?
- Cạnh tranh hoàn hảo được kỳ vọng sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao, khi sự ảnh hưởng chỉ nhằm thúc đẩy theo hướng tích cực.
- Những người tham gia cũng hướng tới mục đích tốt trong việc thay đổi hoặc ảnh hưởng đến thị trường. Sự cạnh tranh hoàn hảo ngăn cản sự tồn tại của những ảnh hưởng xấu, từ đó hoạt động sản xuất cũng phát triển theo, nhu cầu cũng được đáp ứng hiệu quả.
- Cạnh tranh hoàn hảo thúc đẩy việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Quy mô sản xuất và hoạt động tiếp tục được mở rộng. Các chủ thể kinh doanh nỗ lực hơn để luôn đảm bảo chất lượng sản phẩm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Chỉ bằng cách này, lợi thế mới có thể được tạo ra và có tác động tích cực đến cạnh tranh.
- Nghiên cứu về thị trường cạnh tranh hoàn hảo sẽ cung cấp cơ sở cho lý thuyết về cung và cầu. Các thuộc tính được phản ánh làm thay đổi cán cân cung cầu. Khi cung tăng thì cầu cũng tăng, cho thấy sự hoàn hảo của các nền kinh tế tiên tiến, thay vì những phản ánh không tích cực cho xu hướng chuyển dịch cung cầu như các mô hình khác.
Đặc trưng của thị trường cạnh tranh hoàn hảo
Một doanh nghiệp cạnh tranh hoàn hảo là doanh nghiệp chấp nhận giá
Vai trò và ảnh hưởng của mỗi doanh nghiệp nhỏ hơn so với thị trường lớn. Trong quá trình cạnh tranh hoàn hảo diễn ra, tính ổn định của cung – cầu được phản ánh rõ nét. Bởi nó không chịu tác động của xu hướng cá nhân tham gia hoặc rời khỏi thị trường. Vì vậy, nó vẫn được đảm bảo bởi cung và cầu, lâu dài thì giá vẫn ổn định.
Những người tham gia thị trường cạnh tranh hoàn hảo sẽ tự xác định những lợi ích có thể thu được.
Giao dịch trên thị trường cạnh tranh hoàn hảo phản ánh qua lãi suất và đảm bảo tuân theo giá của thị trường. Tuy nhiên nếu họ gây tác động hoặc điều chỉnh giá, khi họ không thể tìm thấy lợi nhuận giao dịch, họ có thể là người bị chịu thiệt. Hoặc tạo ra các rào cản đối với khả năng và lợi ích của họ.
Tất cả các công ty sản xuất hàng hóa thì sản phẩm được tiêu chuẩn hóa
Sản phẩm của một công ty tương tự như tất cả các sản phẩm của các thương hiệu khác. Điều này đảm bảo rằng người mua không bị giới hạn bởi bản chất bình thường của cạnh tranh. Khi đó, người bán phải đảm bảo rằng mặt hàng đó được tham gia rộng rãi trên thị trường. Đồng thời, người mua có thể tự do lựa chọn người bán vì tiền chi trả là tương đương.
Một thị trường cạnh tranh hoàn hảo không có giới hạn gia nhập hay rút lui
Một số phần của thị trường không thể bị ảnh hưởng hoặc quản lý. Vì vậy, việc rời khỏi hoặc tham gia vào thị trường không mang lại nhiều ý nghĩa hay mục đích. Nó sẽ không mang đến lợi ích quá nhiều biến động hoặc ảnh hưởng đến thị trường do các hoạt động trao đổi hàng hóa vẫn diễn ra bình thường.
Ưu và nhược điểm của thị trường cạnh tranh hoàn hảo
Về ưu điểm
- Thị trường cạnh tranh hoàn hảo không có độc quyền trên thị trường. Các doanh nghiệp tham gia thị trường nhỏ hơn rất nhiều so với quy mô thị trường và không thể độc quyền về giá cả hàng hóa.
- Thông tin về hàng hóa được tiết lộ cho tất cả những người tham gia thị trường một cách minh bạch và rộng rãi.
- Chất lượng sản phẩm cũng được đảm bảo vì sản phẩm luôn đồng nhất. Điều này giúp người tiêu dùng luôn có được hàng hóa chất lượng tốt nhất theo nhu cầu của mình.
- Việc chủ động và tự do gia nhập hay rút lui khỏi thị trường đều do doanh nghiệp tự quyết định.
- Giảm chi phí quảng cáo vì sản phẩm giống nhau và khách hàng không quan tâm đến sự khác biệt của thương hiệu.
Về nhược điểm
- Một doanh nghiệp khi tham gia cạnh tranh hoàn hảo có thể sẽ có tỷ suất lợi nhuận thấp. Các doanh nghiệp này không thể đạt được hiệu quả kinh tế nhờ quy mô. Nói cách khác, ngay cả khi sản xuất được mở rộng, quy mô của doanh nghiệp vẫn còn nhỏ so với thị trường. Do đó, bạn không thể kiếm thêm lợi nhuận bằng cách thay đổi giá.
- Sự đồng nhất của thị trường này khiến doanh nghiệp bị động, thiếu động lực thay đổi và phát triển. Về lâu dài, nền kinh tế sẽ trì trệ, thậm chí suy yếu.
Kết
Bài viết trên đây đã cung cấp toàn bộ thông tin cơ bản về thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Về lý thuyết, cạnh tranh hoàn hảo quan trọng để nghiên cứu tác động của cung cầu đối với các yếu tố thị trường. Vì doanh nghiệp có khả năng tự do xuất nhập khẩu hàng hoá, tự do tham gia và tự do rút lui khỏi thị trường hàng hoá. Do đó, tính hoàn hảo của thông tin khi mọi người mua và bán trên thị trường đều có tất cả các thông tin cần thiết liên quan đến thị trường đây cũng là điều kiện để đảm bảo thị trường cạnh tranh hiệu quả.
Xem thêm bài viết liên quan:
