Thanh ray là một linh kiện vô cùng quan trọng trong các chi tiết, thiết bị, máy móc công nghiệp hay trong nội thất. Đây là thành phần không thể thiếu khi lắp đặt các dạng rèm, màn cửa… Các bạn hãy cùng MECI tìm hiểu xem thanh ray là gì và có các ưu điểm nào nhé!
Mục lục
1. Thanh ray là gì?
Là một thiết bị được khái niệm dùng để chỉ các thiết bị dẫn hướng cấu tạo từ con trượt, thanh trượt, gối đỡ,… chúng còn được gọi với nhiều cái tên khác nhau như thanh ray rượt, thanh ray dẫn hướng, ray trượt dẫn hướng,…
Các loại ray trượt hướng dẫn cơ khí này hoạt động nhờ vào sự chuyển động tịnh tiến giữa block con trượt và thanh trượt. Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy chúng tại các chi tiết máy của các máy CNC, máy đóng gói, máy chế biến gỗ, máy in 3D, dây chuyền sản xuất,…
2. Phân loại thanh ray và tìm hiểu về cấu tạo riêng của từng loại
Loại thanh ray trượt tròn
Là một thiết bị dẫn hướng tiêu chuẩn có thiết kế dạng ty tròn, được phủ một lớp crom bên ngoài. Thanh trượt tròn thường được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như chế tạo máy cắt laser, máy dập, máy đột, các loại băng chuyền, dây chuyền sản xuất tự động hay cánh tay robot.
Cấu tạo thanh ray trượt tròn
Thanh trượt tròn bao gồm con trượt, ray trượt và gối đỡ, mỗi thành phần sẽ đảm nhận một chức năng riêng:
- Con trượt: hướng chuyển động dựa trên thanh trượt, đi kèm với hệ thống bi thép chuyển động làm giảm lực ma sát.
- Ray trượt: dẫn hướng được cố định tại một vị trí ở thiết bị với mục đích tạo khung chuyển động dạng tịnh tiến.
- Gối đỡ: hỗ trợ nâng hệ thống con trượt, cố định vị trí. Giảm ma sát, chịu tải hỗ trợ chuyển động đối với máy móc.
Ưu điểm nổi bật
- Hỗ trợ chuyển động dẫn hướng với tốc độ di chuyển cao.
- Khả năng chịu lực và độ chính xác cao, cấu tạo đi kèm với bộ phận giảm ma sát giúp máy khi chuyển động êm và mượt mà không gây ra tiếng ồn.
- Vật liệu chủ yếu là thép mạ Crom hoặc hợp kim sáng bóng chống han rỉ tốt, độ bền cao. Bảo trì một cách dễ dàng.
- Giá cả phải chăng, sản xuất đại trà do được ứng dụng cho nhiều loại máy móc.
Loại thanh ray trượt bi
Thanh trượt bi được ứng dụng rất nhiều trong thiết kế nhà ở, thiết kế nội thất. Trong nhóm các loại thanh ray trượt bi thì loại ray bi 3 tầng thường được ưa dùng cho ngăn kéo, hộc bàn, hộc tủ, giường hay là làm phụ kiện đồ gỗ,…
Thanh trượt bi được chia thành 3 loại hay được sử dụng nhất là:
- Thanh trượt bi dạng trấn: có chuyển động nhẹ nhàng và êm ái, ít tiếng động khi sử dụng lực mạnh. Loại này đa tiện ích, tính ứng dụng cao bởi được tích hợp bộ phận piston sau thanh ray giúp giảm chấn.
- Thanh trượt bi dạng thường: có thiết kế khá đơn thuần, được cấu tạo bởi hai thanh ray lắp song song nhau, cho phép mở theo chiều dài ray trượt toàn phần. Khi bị lực lớn tác động mới phát ra tiếng động.
- Thanh trượt bi dạng nhấn mở: đây là một loại thanh ray trượt bi hiện đại mới với thiết kế chốt mở nhấn tiện ích. Chỉ cần ấn nhẹ không cần tác động lực quá nhiều.
Loại thanh ray trượt vuông
Đây là một trong những loại được ưa chuộng nhất trên thị trường hiện nay, có khả năng dẫn hướng tuyến tính cơ học giúp cho cơ cấu của máy được chuyển động tới hoặc lui một cách tự động, chính xác và trơn tru. So với các loại thanh trượt dẫn khác chẳng hạn như thanh trượt tròn thì loại thanh ray này sẽ đáp ứng được độ chính xác, cứng vững và chịu được trọng tải nặng gấp 1,5 lần. Chính vì thế sản phẩm này được ứng dụng khá nhiều.
Thiết bị này sẽ bao gồm 2 bộ phận chính như sau:
- Thanh ray trượt.
- Con trượt block.
Tùy theo mục đích sử dụng cũng mà thanh trượt sẽ có các kích thước khác nhau tuy nhiên phổ biến nhất vẫn là kích thước 15, 20 hoặc 25mm. Và với sự khác nhau về kích thước đó thì con trượt block cũng có thông số kỹ thuật khác nhau.
Loại thanh ray trượt nhôm
Đây được xem là biến thể của thanh trượt vuông, được sử dụng phổ biến trong đồ gia dụng. Đặc biệt ở các ngăn tủ kéo, thiết kế nội thất, cửa kính lùa,… với thiết kế đơn giản, giá thành rẻ hơn so với các loại.
3. Ưu điểm nổi bật của thanh ray
Với nhiều ưu điểm nổi bật, chính vì thế mà chúng được sử dụng rất phổ biến trong công nghiệp, đồ gia dụng, đời sống,…
- Có khả năng chịu tải lớn, giúp hiệu quả ứng dụng được tăng cao.
- Chúng sở hữu khả năng dẫn hướng chính xác, độ bền cao với khả năng hoạt động liên tục. Chính xác trong khoảng thời gian dài với tốc độ lớn.
- Thiết kế nhỏ gọn, dễ sử dụng. Quá trình lắp đặt và bảo trì tương đối dễ dàng.
- Chất liệu làm từ hợp kim thép và thép mang đến độ cứng bền bỉ, chắc chắn. Hoạt động tốt trong môi trường khắc nghiệt.
- Thông số và mẫu mã đa dạng, giúp người dùng có nhiều sự lựa chọn dành cho từng thiết bị, máy móc.
4. Ứng dụng của thanh ray trong công nghiệp
Chúng được sử dụng trong công nghiệp tại các nhà máy, xí nghiệp cho các loại thiết bị, máy móc. Loại thanh ray được sử dụng nhiều nhất là thanh ray vuông, thanh ray tròn:
- Máy CNC cơ khí
- Máy CNC khắc đá
- Máy CNC gỗ
- Máy in 3D
- Máy plasma
- Máy lắp đặt cánh tay robot công nghiệp
- Các thiết bị đo lường có chính xác cao
- …
Đối với thanh ray bi và thanh ray nhôm thì được sử dụng đa phần trong gia dụng đặc biệt trong thiết kế nội thất. Chúng thường được dùng trong hộc tủ, hộc bàn, ngăn kéo và các phụ kiện đồ gỗ khác,…
5. Lựa chọn thanh ray như thế nào mới đạt chuẩn
Trên thị trường hiện nay có nhiều thanh ray có nhiều loại mẫu mã từ kích thước, chất liệu khác nhau. Các đơn vị cung cấp từ đó cũng nhiều. Để lựa chọn được thanh trượt chất lượng, bạn cần phải để ý đến những vấn đề sau:
- Sản phẩm có lực ma sát thấp: Đây là yếu tố rất quan trọng vì nó sẽ giúp cho các loại thiết bị máy móc không bị quá nóng, nhờ vậy thì công suất và độ chính xác của máy sẽ được duy trì ở trong một khoảng thời gian dài.
- Có độ cứng cao: để có khả năng chịu tải và tính dẫn hướng chính xác.
- Dễ dàng bảo trì: điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm được chi phí thay thế và lắp ráp.
- Có tốc độ cao: đường ray, con trượt và bi chính là tiếp xúc điểm nằm trong hệ thống lăn chính vì thế khi làm việc thiết bị phải đáp ứng được tốc độ cao để có thể gia công sản xuất một cách nhanh chóng và chính xác.
Hiện nay thanh ray được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống. Bài viết trên là những thông tin cơ bản về thanh ray là gì? Hy vọng sẽ giúp bạn vận dụng trong đời sống tốt hơn.
Nguồn: thuannhat.com.vn/thanh-ray-la-gi-cau-tao-va-ung-dung/
