Vô khuẩn là một khía cạnh quan trọng trong lĩnh vực y học, đặc biệt là trong phòng mổ. Bộ Y tế đã đề xuất một loạt nguyên tắc vô khuẩn quan trọng, nhằm bảo đảm an toàn và hiệu quả trong điều trị y tế. Trong bài chia sẻ này, MECI sẽ chia sẻ đến bạn 10 nguyên tắc vô khuẩn theo Bộ Y tế và các ứng dụng trong phòng mổ để bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân và kết quả phẫu thuật tốt nhất.
Mục lục
Vô khuẩn là gì?
Vô khuẩn là trạng thái không có virus, vi sinh vật, vi khuẩn hay các tác nhân gây bệnh (gọi chung là vi trùng). Kỹ thuật vô khuẩn thường được sử dụng trong bệnh viện bởi bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế để bảo vệ bản thân và bệnh nhân khỏi nguy cơ nhiễm trùng. Vô khuẩn có nhiều mục đích và lợi ích, nhưng cũng có nhiều nguyên tắc và yêu cầu cần tuân theo.
Việc thực hiện các thủ tục trong phòng mổ để loại bỏ vi sinh vật khỏi một khu vực và ngăn chặn sự lây lan của chúng được gọi là vô khuẩn phòng mổ. Mục đích là giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng cho bệnh nhân và nhân viên y tế. Để đảm bảo vô trùng trong phòng phẫu thuật, cần tuân theo các nguyên tắc, quy định và quy trình khắt khe về thiết kế phòng, dụng cụ, vật tư, trang phục, rửa tay, khử trùng, kiểm soát nhiễm khuẩn, …
10 nguyên tắc vô khuẩn theo Bộ y tế
Chúng ta có thể tìm thấy một số nguyên tắc và quy định chung được áp dụng trong lĩnh vực y tế để đảm bảo vệ sinh và an toàn trong quá trình chăm sóc bệnh nhân.
Dưới đây là 10 nguyên tắc vô khuẩn cơ bản mà Bộ Y tế quy định về vô khuẩn trong phòng mổ:
- Không trực tiếp dùng tay để tiếp xúc với vật đã được vô khuẩn, mà bắt buộc phải dùng vật phẩm như kiềm… và đeo găng tay.
- Người thực hiện phải luôn đối diện trực tiếp, không được xoay lưng với hướng vô khuẩn khi đi qua vùng vô khuẩn.
- Người làm việc trong môi trường vô khuẩn cần giữ trật tự, không ho, hắt hơi, và không đưa tay qua mặt vô khuẩn.
- Các dụng cụ đã được tiệt khuẩn không được để ở nơi ẩm và không ngâm trong dung dịch.
- Với các dụng cụ y tế đã được vô khuẩn phải luôn được đặt trên thắt lưng và khi sử dụng không được chổng ngược lên trên.
- Khi mở gói vô khuẩn, bạn phải cầm gói đưa rìa khăn ra xa và mở khăn hướng về người thực hiện.
- Thực hiện mở nắp hộp vô khuẩn nếu cầm trên tay thì úp, còn nếu để trên bàn thì ngửa, không được để chạm vào quần áo.
- Một vật sau khi đã vô khuẩn và được lấy ra khỏi hộp, sẽ tuyệt đối không được chạm bất cứ vật gì khác.
- Một vật vô khuẩn sau khi được lấy ra ngoài, bạn tuyệt đối không bỏ vật phẩm đó trở lại hộp đựng.
- Bất kỳ một vật phẩm nào đó bị nghi ngờ về tình trạng vô khuẩn thì mặc định xem vật đó chưa được vô khuẩn.
Nguyên tắc vô khuẩn trong phòng mổ theo AORN
AORN là viết tắt của Association of periOperative Registered Nurses, là Hội đồng các y tá phẫu thuật đăng ký. Đây là một tổ chức chuyên nghiệp quốc tế dành cho các y tá phẫu thuật, với hơn 41.000 thành viên trên toàn thế giới. Theo AORN, có những nguyên tắc vô khuẩn quan trọng được đề xuất để duy trì an toàn và sự vô khuẩn trong môi trường phẫu thuật. Dưới đây là 6 nguyên tắc chính vô khuẩn trong phòng mổ theo AORN:
- Nguyên tắc 1: Thực hiện các thao tác vô trùng. Các thành viên tham gia phẫu thuật phải tuân theo các thao tác vô trùng như rửa tay, đeo đầy đủ trang phục bảo hộ như găng tay, áo khoác, khẩu trang, mũ và giày vô khuẩn.
- Nguyên tắc 2: Sử dụng toan vô trùng. Sử dụng toan (ga) vô trùng để tạo môi trường vô khuẩn, bao gồm việc che phủ các bề mặt, thiết bị, và vùng phẫu thuật.
- Nguyên tắc 3: Bảo dưỡng thiết bị và vật tư vô trùng. Tất cả các thiết bị, dụng cụ y tế và vật tư sử dụng trong phẫu thuật phải được duy trì vô khuẩn bằng cách sử dụng các phương pháp tiệt khuẩn như nhiệt độ, hóa chất, khí plasma, tia cực tím, v.v.
- Nguyên tắc 4: Mở gói và đưa vào phòng mổ vô khuẩn. Vật tư cần được mở ra và đưa vào phòng phẫu thuật một cách vô khuẩn thông qua việc sử dụng kỹ thuật mở gói, truyền gói và nhận gói vô khuẩn.
- Nguyên tắc 5: Duy trì môi trường vô trùng. Thường xuyên theo dõi và duy trì môi trường vô trùng bằng cách kiểm tra và đánh giá các yếu tố như nhiệt độ, độ ẩm, áp suất không khí, và lưu lượng không khí.
- Nguyên tắc 6: Di chuyển an toàn trong phòng mổ. Khi di chuyển trong phòng mổ, thành viên phải tuân theo nguyên tắc để duy trì vô khuẩn, bao gồm giữ khoảng cách an toàn, không quay lưng, không vượt qua vùng vô khuẩn, và không giao tiếp bằng lời nói.
Các nguyên tắc trên nhấn mạnh sự quan trọng của việc duy trì môi trường vô khuẩn để giảm thiểu rủi ro nhiễm trùng và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân và đội ngũ y tế trong quá trình phẫu thuật.
Quy trình kiểm soát vô khuẩn trong phòng mổ
Trước mỗi ca phẫu thuật, quy trình kiểm soát vô khuẩn bắt đầu bằng việc chuẩn bị phòng mổ, đảm bảo sự sạch sẽ và tiệt trùng. Nhân viên y tế được yêu cầu mặc đồ bảo hộ đầy đủ, bao gồm áo khoác, khẩu trang, mũ, và kính chắn. Trước khi bắt đầu, mọi người thực hiện rửa tay và chuẩn bị da theo quy trình. Dụng cụ và thiết bị được tiệt trùng kỹ lưỡng, và môi trường làm việc được duy trì vô khuẩn.
Trước mỗi ca phẫu thuật, quy trình kiểm soát vô khuẩn bắt đầu bằng việc chuẩn bị phòng mổ, đảm bảo sự sạch sẽ và tiệt trùng. Nhân viên y tế được yêu cầu mặc đồ bảo hộ đầy đủ trước và trong suốt quá trình phẩu thuật. Ngoài ra, kiểm soát nghiêm ngặt về việc sử dụng dung dịch sát trùng và khí oxy giúp giảm nhiễm khuẩn. Sau khi kết thúc ca phẫu thuật, việc loại bỏ dụng cụ và vật tư được thực hiện một cách an toàn và vô khuẩn. Quy trình này được liên tục đào tạo và đánh giá để đảm bảo hiệu quả và tuân thủ các tiêu chuẩn vô khuẩn cao nhất.
Trong bối cảnh y tế ngày nay, việc thực hiện quy trình kiểm soát vô khuẩn trong phòng mổ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân và đảm bảo an toàn cho đội ngũ y tế. Những nguyên tắc vô khuẩn được áp dụng từ chuẩn bị trước phẫu thuật cho đến kết thúc ca phẫu thuật đều nhằm mục đích giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và tối ưu hóa môi trường làm việc.
Câu hỏi thường gặp
Vô khuẩn là gì?
Vô khuẩn là trạng thái không có vi sinh vật, virus, hoặc vi khuẩn tồn tại, đặc biệt là trong môi trường y tế hay sản xuất để ngăn chặn sự lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe.
Nguyên tắc vô khuẩn theo bộ y tế gồm gì?
Nguyên tắc vô khuẩn theo Bộ Y tế bao gồm sự sạch sẽ và kiểm soát vi sinh vật trong môi trường y tế, bao gồm cả việc rửa tay, sử dụng đồ bảo hộ, tiệt trùng dụng cụ và vật tư, cũng như duy trì môi trường làm việc vô khuẩn.
Nguyên tắc vô khuẩn theo AORN là gì?
Nguyên tắc vô khuẩn theo AORN bao gồm việc thực hiện các biện pháp như đeo đồ bảo hộ, sử dụng toan vô khuẩn, và tiệt trùng thiết bị để đảm bảo môi trường an toàn và không nhiễm khuẩn trong phòng mổ.
